Bielarus.net Навіны // Аналітыка // Курапаты
be pl en
Беларуская Салідарнасьць
Bielarus.net
Плятформа «Беларуская Салідарнасць»

Ян Чачот

7.7.1796, в. Малюшычы (цяпер Карэліцкі раён) — 23.8.1847, Друскенікі (цяпер Літва). Пахаваны ў в. Ротніца (цяпер Літва).

Імя яго будзе ў краіне навекі зьвязана
З Адамам Міцкевічам, з іменем Томаша Зана…

У адну з кастрычніцкіх начэй 1820 году малады паэт і ўдзельнік таемнага таварыства філяматаў Тамаш Зан, які соладка спаў пад пярынаю ў заезжым доме па дарозе на Вільню, быў разбуджаны суладным жыцьцярадасным дуэтам:

Да пакіньце горла драць!..

Галасы падаліся надзіва знаёмымі. Тамаш не памыліўся: сьпявалі Адам Міцкевіч і Ян Чачот, якія спыніліся на начлег у тых самых Канвалішках. Чачот, дарэчы, і быў аўтарам песьні, якая зазвычай натхнёна выконвалася на студэнцкіх імянінах.

Зь Міцкевічам ён пасябраваў у Наваградзкай школе айцоў-дамініканаў. Яшчэ мацнейшым сяброўства сталася ў Віленскай alma mater, дзе Чачот зьбіраўся вывучыцца на адваката, а таму, як згадвалі сябры, хадзіў заўсёды “пад руку” з Статутам Вялікага Княства Літоўскага, які ў тыя часы яшчэ дзейнічаў на нашых землях.

Але пакліканьнем Яна была не юрыспрудэнцыя, а паэзія. Філяматы заслужана лічылі яго сваім “дударом”, прычым найлепей, паводле агульнай думкі, у яго атрымліваліся беларускія песьні, створаныя на ўзор народных. Адной з найпапулярнейшых у віленскай моладзі стала Чачотава “Што старыя за вар’яты”, напісаная на матыў народнае песьні “Чаму дзеўку не любіць, калі дзеўка ладна”.

Пасьля разгрому царскімі ўладамі студэнцкіх таварыстваў, Чачот на цэлы год быў зьняволены ў мурах базыльянскага кляштару, дзе склаў і перадаў сваёй каханай Зосі Малеўскай першы зборнік вершаў і песьняў.

Ян апынуўся сярод тых філяматаў, якія атрымалі найбольш суровы прысуд — высылку на Ўрал з адбыцьцём часткі пакараньня ў фартэцы. Але выпрабаваньні не зламалі, а толькі загартавалі ягоную вольналюбную душу. Пасьля вяртаньня на Бацькаўшчыну больш упэўнена загучаў і голас паэтычнай музы Чачота. Найкаштоўнейшымі ў яго спадчыне ўяўляюцца зусім нядаўна адшуканыя “Сьпевы пра даўніх ліцьвінаў да 1434 году” і, вядома, дзьве кнігі “Сялянскіх песьняў з-над Нёману і Дзьвіны”, якія веставалі нараджэньне новай беларускай літаратуры і ўадначас сталіся “ластаўкамі” нацыянальнага Адраджэньня.

На надмагільным помніку паэту, пастаўленым сябрамі ў 1857 годзе, і сёньня можна прачытаць:

Імя яго будзе ў краіне навекі зьвязана
З Адамам Міцкевічам, з іменем Томаша Зана.
Хто ведаў яго — перад каменем гэтым схіліся,
Пастой, памаўчы і за ўсіх за траіх памаліся.

Уладзімер Арлоў, Менск

12/7/2006 › Старонкі гісторыі


Навіны
Аналітыка
Актуаліі
Курапаты
Фотаархіў
Беларускія Ведамасьці
Змаганьне за Беларусь
Старонкі гісторыі
Цікавая літаратура

Пошук:




Каляндар:

Ліпень 2006
П А С Ч П С Н
« Чэр   Жні »
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31  

Ідзі і глядзі:

НАРОДНАЯ ПРАГРАМА «ВОЛЬНАЯ БЕЛАРУСЬ»

С. Навумчык. «Сем гадоў Адраджэньня, альбо фрагмэнты найноўшай беларускай гісторыі (1988-1995)»

З. Пазьняк. «Прамаскоўскі рэжым»

Зянон. Паэма «Вялікае Княства»

З. Пазьняк. «Развагі пра беларускія справы»

Курапаты  — беларуская сьвятыня

Збор фактаў расейскага тэрору супраць беларусаў

З. Пазьняк. «Беларуска-расейская вайна»

«Новае Стагоддзе» (PDF)

«Гутаркі з Антонам Шукелойцем» (PDF)

Парсіваль

RSS


Беларуская Салідарнасьць:

ПЛЯТФОРМА НАРОДНАГА ЯДНАНЬНЯ.

1. Беларуская Салідарнасьць гэта ёсьць плятформа Беларускага Адраджэньня, форма ідэйнай лучнасьці паміж беларусамі і пазыцыя змаганьня з акупацыйным антыбеларускім рэжымам. Яе дэклярацыя салідарнасьці простая і надзейная, па прынцыпу Каліноўскага:
— Каго любіш?
— Люблю Беларусь.
— Дык узаемна.

2. Зьместам беларускага яднаньня ёсьць Беларуская нацыянальная дзяржава. Сымвалам Беларускай дзяржавы ёсьць нацыянальны Бел-Чырвона-Белы Сьцяг і гэрб Пагоня.

3. Беларуская Салідарнасьць стаіць за праўду Беларускага Адраджэньня, якое кажа: «Не правы чалавека — галоўнае для беларусаў, а незалежнасьць і свабода, бо не бывае „правоў чалавека“ пад акупацыяй». Трэба змагацца за свабоду і вызваленьне Беларусі, а не прасіць «правоў» у рэжыма і акупантаў. Акупанты правоў не даюць. Яны пакідаюць нам «права» быць рабочым матэрыялам дзеля іхных імпэрскіх інтарэсаў.

4. Беларуская Салідарнасьць сцьвярджае і абараняе дэмакратычныя каштоўнасьці народнага агульнанацыянальнага кшталту, якія мусяць шанаваць і бараніць усе беларусы перад небясьпекай агрэсіўнай пагрозы з Расеі і перад палітыкай антынацыянальнага рэжыму Лукашэнкі на Беларусі.

5. Беларуская Салідарнасьць мацуе грунт, кірунак дзеяньняў і ідэі беларускага змаганьня ў абарону беларускай незалежнасьці, мовы, культуры, беларускай нацыянальнай уласнасьці, маёмасьці і беларускай дзяржаўнай сістэмы дэмакратычнага існаваньня нацыі.

6. Усіх беларусаў як нацыю злучае і яднае беларуская мова, беларуская гісторыя, беларуская зямля, беларуская культура, беларуская дзяржава і ўся беларуская супольнасьць людзей — Беларускі Народ.

7. Усе беларусы, незалежна ад сьветапогляду і палітычных кірункаў, яднаюцца дзеля абароны беларускіх каштоўнасьцяў, беларускіх сымвалаў і беларускіх нацыянальных інтарэсаў.

8. Формы дзейнасьці Беларускай Салідарнасьці могуць быць рознымі, але заўсёды павінна ўлічвацца антыбеларуская палітыка прамаскоўскага рэжыму на Беларусі і пагроза нашаму нацыянальнаму, культурнаму і дзяржаўнаму існаваньню. Таму ва ўсіх справах — Беларусь перад усім. Трэба шанаваць усё беларускае. Шанаваць беларускую дзяржаўнасьць. Шанаваць беларускую мову і беларускі народ. Шанаваць беларускую зямлю і беларускую культуру. Шанаваць здабытак народнай працы. Беларус беларуса мусіць бараніць перад небясьпекай. Беларус беларусу мусіць дапамагаць. Беларус беларуса павінен падтрымліваць паўсюдна на Беларусі і ва ўсім сьвеце.


Сябры й партнэры:

Кансэрватыўна-Хрысьціянская Партыя - БНФ


Беларуская Салідарнасьць // 2000—2024